Bradley Manning spreekt voor het eerst tijdens proces


De belangstelling van de media voor de procedurele zittingen in het proces Manning van afgelopen week was groter dan bij vorige gelegenheden. Dat had vermoedelijk vooral te maken met de verwachting dat Manning deze keer zelf als getuige zou worden gehoord.
Vrijdag was het zover. De beklaagde maakte een rustige en waardige indruk. Twee en een half jaar na zijn arrestatie op beschuldiging van het doorgeven van staatsgeheimen aan Wikileaks schilderde de soldaat tijdens een zes uur durend verhoor door zijn advokaat in de woorden van de Guardian de ‘kafka-achtige omgeving’ waarin hij tijdens zijn verblijf in een mariniersgevangenis terecht was gekomen. Hoe meer hij zich verzette tegen de extreme omstandigheden in geïsoleerde gevangenschap in Quantico, des te meer werd dat opgevat als een aanwijzing voor zijn verondersteld suïcidale neigingen en werd  het regime van beperkingen verder verscherpt.
Helemaal in het begin in Quantico zou je daar nog enig begrip voor kunnen opbrengen. Manning had tijdens zijn eerdere arrest in Koeweit opgesloten gezeten in een nauwe kooi in een tent en had daar een zenuwinzinking gehad, waarbij hij bovendien door het onregelmatige schema van wekken en doven van het licht en voortdurende celdoorzoekingen het besef van tijd had verloren. “Mijn wereld werd eerst beperkt tot Kamp Arifjan en daarna tot mijn kooi. Ik herinner me dat ik dacht: Ik ga hier dood. Ik zit hier vast en zal doodgaan in deze dierenkooi.” Maar in de gevangenis in Quantico in de VS waar hij na twee maanden terecht kwam voelde hij zich in eerste instantie beter. Na korte tijd vonden de drie dienstdoende psychiaters, die nu tijdens het proces ook zijn gehoord, dat het risico op zelfmoord niet meer aanwezig was en dat de gevangene onder normale omstandigheden kon verblijven en kontakt hebben met medegevangenen. Maar de kommandanten in Quantico hebben steeds maar geweigerd hieraan gehoor te geven.
Onder de verscherpte omstandigheden begon Manning zich in de ogen van de bewakers merkwaardig te gedragen. Zo was het hem verboden om gymnastiek te doen om fit te blijven en ging hij daarom maar dansende bewegingen maken en luchtgewichtheffen zonder halters. Dat werd dan weer opgevat als een verhoogd risiko en leidde tot blijvende verdere beperkingen.
Waarom deze vicieuze crirkel in Quantico niet werd doorbroken, is tijdens de zittingen tot nu toe niet helemaal duidelijk geworden. De indruk bestaat in elk geval dat de militaire autoriteiten doodsbang waren voor hun positie en de media als er iets met Manning zou gebeuren. De militaire psychiater kapitein William Hoctor verklaarde dat hij tijdens zijn medische ervaring in het leger van 24 jaar zoiets nog nooit had meegemaakt. Mannings eenzame opsluiting verslechterde zijn conditie juist: “Van nature zijn we allemaal sociale wezens. We moeten allemaal van tijd tot tijd met mensen omgaan. En voor Manning was dit een moeilijke tijd vanwege zijn juridische problemen.”
De zittingen gaan komende week nog verder. Dan worden ook officieren die schakels zijn in de hogere militaire hiërarchie verhoord.

Verslagen  van de zittingen zijn te vinden op de site firedoglake.com